Το μοντέλο ΜΕΤΑ αποτελεί σύνολο δεξιοτήτων που αναπτύχθηκε προκειμένου να αμφισβητήσει και να επηρεάσει του περιορισμούς που οι άνθρωποι έχουν για τον εαυτό τους. Όταν ο άνθρωπος μαθαίνει να αμφισβητεί την «τεμπέλικη» γλώσσα του, δημιουργεί μεγαλύτερη συνοχή σε αυτό που είναι και αυξάνει την εποικοδομητική επιρροή που έχει στον εαυτό του και στη συνέχεια στους άλλους. Με άλλα λόγια, «Το μοντέλο ΜΕΤΑ βοηθάει στην καλύτερη κατανόηση του τι εννοούν οι άνθρωποι με αυτό που λένε και αποτελεί παράδειγμα της χρήσης της γλώσσας ώστε να αποδοθεί πιο ακριβές νόημα» (Alder, 1996, σελ.116).
Το άτομο έχει την τάση να διαγράφει, διαστρεβλώνει και γενικεύει πληροφορίες με αποτέλεσμα να είναι αποσυνδεδεμένο από το βαθύτερο επίπεδο των μηνυμάτων του (Ortlieb & Cheek, 2014). Σύμφωνα με τον Νόαμ Τσόμσκι υπάρχουν δύο επίπεδα στη γλώσσα, το επιφανειακό επίπεδο που περιέχει αυτό που λέμε και το βαθύτερο επίπεδο που είναι το μήνυμα που κρύβεται στα λεγόμενα.
Το μετα-μοντέλο είναι μια σειρά ερωτήσεων που αναζητά να αντιστρέψει και να ξεμπερδέψει τις διαστρεβλώσεις, τις διαγραφές και τις γενικεύσεις της γλώσσας. Οι ερωτήσεις έχουν σαν στόχο να προσφέρουν τις χαμένες πληροφορίες, να αναμορφώσουν τη δομή και να προκαλέσουν, σαν αντίδραση, την προσφορά εξειδικευμένης πληροφορίας που θα βοηθήσει στην καλή επικοινωνία. Φυσικά, κανένα από τα μοτίβα δεν είναι καλό ή κακό, εξαρτάται από το πλαίσιο μέσα στο οποίο χρησιμοποιούνται και τις επιπτώσεις που προκύπτουν από αυτή τη χρήση.
Πως ορίζονται αυτές οι τάσεις ή κατά τον NLP φίλτρα, έγραψε η Knight.
Διαγραφή: οι άνθρωποι επιλέγουν τις εμπειρίες που θυμούνται ενώ διαγράφουν άλλες, είτε θεωρώντας τες ως μη σημαντικές είτε αποτυγχάνοντας απλώς να τις καταχωρίσουν στη μνήμη τους.
Διαστρέβλωση: οι εμπειρίες είναι δυνατό να αλλάζουν είτε υπερβάλλοντας είτε μειώνοντας τη σημασία τους είτε επιλέγοντας το άτομο να τις δει διαφορετικά.
Γενίκευση: η συνήθης πρακτική του ατόμου να αντιλαμβάνεται ορισμένες πτυχές των εμπειριών του ως αντιπροσωπευτικές του συνόλου χωρίς να δίνει σημασία στις εξαιρέσεις. Αυτό του δίνει τη δυνατότητα να ανταποκρίνεται σε νέες καταστάσεις βάσει όσων έχει μάθει από παρόμοιες καταστάσεις στο παρελθόν. (Knight, 2012).
Ως αποτέλεσμα τα φίλτρα (διαγράφη, διαστρέβλωση και γενίκευση) επηρεάζονται από τις εμπειρίες και εκφράζονται μέσω της γλώσσας, των πεποιθήσεων, των στάσεων, των αξιών, των αναμνήσεων αλλά και άλλων φίλτρων που ορίζονται ως μετα-προγράμματα και είναι ασυνείδητα πρότυπα συμπεριφοράς που εντοπίζονται μέσα σε συγκεκριμένα πλαίσια (Wake, 2011). Αυτή η φιλτραρισμένη πληροφορία αποτελεί τον εσωτερικό χάρτη του ατόμου, ο οποίος αποτελείται από εικόνες, ήχους, συναισθήματα, οσμές και γεύσεις (Zamfir, 2015). Κατά συνέπεια, η ανταπόκρισή-συμπεριφορά του ατόμου στο εξωτερικό περιβάλλον καθορίζεται από τους «νευρο-γλωσσολογικούς» χάρτες της δικής του πραγματικότητας. Στο σημείο αυτό ίσως γίνονται αντιληπτές οι θετικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η γνώση του χάρτη του κάθε ατόμου στην αποτελεσματικότητα του τρόπου που επικοινωνεί.
Καθώς φιλτράρονται οι πληροφορίες, δημιουργείται μια εσωτερική αναπαράσταση ή κωδικοποίηση της εμπειρίας, η οποία έχει μοναδική σημασία για το κάθε άτομο. Αυτός ο τρόπος επεξεργασίας και ερμηνείας των περιβαλλοντικών ερεθισμάτων, μέσω δηλαδή της χρήσης των φίλτρων, επηρεάζει το συναίσθημα, τη φυσιολογία και τη συμπεριφορά του ατόμου.
Επικοινώνησε μαζί μας σήμερα και μάθε ακόμα περισσότερα για το νευρογλωσσικό προγραμματισμό και το mBraining.
Βιβλιογραφία
- Knight. J (2012),“Deletion, distortion and data collection: the application of the Neuro-linguistic Progamming (NLP) meta-model in qualitative interviews”,Australasian Journal of Market & Social Research I Volume 20, Number 1
- Zamfir, C.M. (2015), “The NLP model of communication”, B.A.S., vol. XXI
- Wake, L. (2011),“Excellence in training and management: the principles and practice of NLP”,Training & Management Development Methods; 2011; 25, 1
